6 proc. raków przełyku i żołądka jest pomijanych w gastroskopii. Należy więc podjąć działania mające na celu podniesienie jakości tych badań. Eksperci apelują także o wprowadzenie testu FIT do programu badań przesiewowych w kierunku raka jelita grubego oraz o poszerzenie dostępu do zaawansowanej diagnostyki molekularnej i genetycznej w nowotworach układu pokarmowego. Jakie W jaki sposób sprawdzić, jak długie są kolejki NFZ do gastroenterologa w woj. warmińsko-mazurskim? Przedstawiamy zestawienie określonych miejsc, gdzie na przyjmują lekarze. Warto również zwracać uwagę na możliwość wizyty na NFZ w szpitalach i innych placówkach medycznych, gdzie czas oczekiwania może być krótszy. Kolejki NFZ w województwie warmińsko-mazurskim do gastroenterologa potrafią być jednak bardzo długie. Sprawdź, gdzie czas oczekiwania na wizytę do lekarza specjalisty na NFZ jest najkrótszy, aby długo nie czekać w NFZ do gastroenterologa w województwie warmińsko-mazurskim mogą być znacznie dłuższe, niż nam się wydaje. Do którego gastroenterologa termin oczekiwania na wizytę na NFZ jest najkrótszy? Kiedy nie trzeba zwracać uwagi na długie terminy przyjęć i skorzystać z pomocy na NFZ bez kolejki? Gdzie znajdują się informacje na temat czasu oczekiwania na wizytę na NFZ do gastroenterologa w województwie warmińsko-mazurskim? W naszym artykule znajdziesz przydatne informacje, które dotyczą kolejek NFZ i terminów wizyt do gastroenterologa w województwie Nasze dane pobieramy z Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ), które dostarczane są przez przychodnie. Może zdarzyć się tak, że informacje przekazywane przez placówki są nieaktualne. Jeśli widzisz, że dane mogą być nieaktualne, zwróć się z tym do danej w woj. warmińsko-mazurskim: kolejki NFZ i terminy leczeniaNa wizytę trzeba poczekać 43 dni."Szpital Powiatowy Spółka Z Ograniczoną Odpowiedzialnością W Pasłęku" (Poradnia Gastroenterologiczna)Adres: Kopernika 24A, Pasłęk Najbliższy termin możliwej wizyty: (NFZ posiada najnowsze dane z dnia Liczba osób w kolejce: 39 Telefon: +48 789 869 615Giżycka Ochrona Zdrowia Spółka Z Ograniczoną Odpowiedzialnością (Poradnia Gastroenterologiczna)Adres: Warszawska 41, Giżycko Najbliższy termin możliwej wizyty: (NFZ posiada najnowsze dane z dnia Liczba osób w kolejce: 78 Telefon: +48 87 429 66 161 Wojskowy Szpital Kliniczny Z Polikliniką Spzoz W Lublinie (Poradnia Gastroenterologiczna)Adres: Tadeusza Kościuszki 30, Ełk Najbliższy termin możliwej wizyty: (NFZ posiada najnowsze dane z dnia Liczba osób w kolejce: 130 Telefon: +48 87 621 99 89"Pro-Medica" W Ełku Spółka Z Ograniczoną Odpowiedzialnością (Poradnia Gastroenterologii)Adres: Baranki 24, Ełk Najbliższy termin możliwej wizyty: (NFZ posiada najnowsze dane z dnia Liczba osób w kolejce: 111 Telefon: +48 87 621 97 41Nzoz Poradnia Gastrologiczna Elżbieta Nowak (Poradnia Gastrologiczna)Adres: Mikołaja Kopernika 30, Olsztyn Najbliższy termin możliwej wizyty: (NFZ posiada najnowsze dane z dnia Liczba osób w kolejce: 316 Telefon: +48 89 532 45 63To może Cię zainteresować10 błędów, które popełniamy przy myciu zębówSpółka Cywilna Zdrowie Andrzej Skrzypkowski, Lilla Szypulska (Poradnia Gastroenterologiczna - Przychodnia Lekarska Filia)Adres: Św. Maksymiliana Marii Kolbe 10, Ełk Najbliższy termin możliwej wizyty: (NFZ posiada najnowsze dane z dnia Liczba osób w kolejce: 44 Telefon: +48 508 031 663Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Szpital Powiatowy W Piszu (Poradnia Gastroenterologiczna)Adres: Sienkiewicza 2, Pisz Najbliższy termin możliwej wizyty: (NFZ posiada najnowsze dane z dnia Liczba osób w kolejce: 223 Telefon: +48 87 425 45 45Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych I Administracji Z Warmińsko-Mazurskim Centrum Onkologii W Olsztynie (Poradnia Gastroenterologiczna)Adres: Wojska Polskiego 37, Olsztyn Najbliższy termin możliwej wizyty: (NFZ posiada najnowsze dane z dnia Liczba osób w kolejce: 788 Telefon: +48 89 539 82 45Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej "Twoje Zdrowie El" Spółka Z Ograniczoną Odpowiedzialnością (Poradnia Gastroenterologiczna W Elblągu)Adres: Robotnicza 79, Elbląg Najbliższy termin możliwej wizyty: (NFZ posiada najnowsze dane z dnia Liczba osób w kolejce: 363 Telefon: +48 55 232 30 55Wojewódzki Specjalistyczny Szpital Dziecięcy Im. Prof. Dr Stanisława Popowskiego W Olsztynie (Poradnia Gastroenterologiczna)Adres: Żołnierska 18 A, Olsztyn Najbliższy termin możliwej wizyty: (NFZ posiada najnowsze dane z dnia Liczba osób w kolejce: 162 Telefon: +48 89 539 32 00To może Cię zainteresowaćEpidemie XXI wieku: jakie choroby nam zagrażają?Wojewódzki Szpital Zespolony W Elblągu (Poradnia Gastroenterologiczna)Adres: Królewiecka 146, Elbląg Najbliższy termin możliwej wizyty: (NFZ posiada najnowsze dane z dnia Liczba osób w kolejce: 2219 Telefon: +48 55 239 59 39Wojewódzki Szpital Specjalistyczny W Olsztynie (Poradnia Gastroenterologiczna)Adres: Żołnierska 16A, Olsztyn Najbliższy termin możliwej wizyty: (NFZ posiada najnowsze dane z dnia Liczba osób w kolejce: 296 Telefon: +48 89 544 42 00W czym specjalizuje się gastrolog?Gastrolog zajmuje się chorobami i schorzeniami układu pokarmowego, czyli przełyku, jelit, trzustki, wątroby i dróg żółciowych. Gastrolog jest także nazywany gastroenterologiem. W dzisiejszych czasach wielu ludzi zgłasza się do gastrologa, dlatego że żyjemy w ciągłym stresie, mamy szybki tryb życia i często źle się odżywiamy. Choroby, w których specjalizuje się gastrolog to: choroba Leśniowskiego-Crohna zakażenie Helicobacter pylori zespół jelita drażliwego zapalenie żołądka niestrawność wrzody żołądka i dwunastnicy choroba refluksowa kamica żółciowa zapalenie dróg żółciowych zapalenie trzustki wrzodziejące zapalenie jelita grubego Może również udzielać konsultacji w chorobach, które później muszą być konsultowane przez chirurga lub onkologa: rak jelita grubego rak jelita cienkiego zapalenie wyrostka robaczkowego marskość wątroby rak trzustki rak wątroby nowotwór żołądka Wizyta u gastrologaMożliwość pójścia do gastrologa istnieje, kiedy otrzyma się skierowanie od lekarza rodzinnego, ale również można iść na wizytę do gastrologa prywatnie. Warto zwrócić uwagę na następujące objawy organizmu: bóle żołądka uczucie pełności odbijanie wzdęcia mdłości problemy z przełykaniem zaparcia biegunki utrata apetytu gwałtowny spadek wagi pieczenie w przełyku bóle wątroby W celu sprawdzenia przyczyny danego stanu zdrowia, gastrolog zleca odpowiednie badania:badania na poziom enzymów trzustkowych badania krwi morfologia próby wątrobowe USG jamy brzusznej RTG jamy brzusznej z kontrastem gastroskopia kolonoskopia rezonans magnetyczny tomografia komputerowa Uzupełnij domową apteczkęMateriały promocyjne partnera
Zespół Szpitala Uniwersyteckiego zajmujący się nowotworami trzustki jest jednym z największych i najbardziej doświadczonych w Polsce. W celu potwierdzenia rozpoznania wykorzystujemy rutynowo najnowsze metody rozpoznawania nowotworów, w tym badania obrazowe i laboratoryjne. W zależności od zaawansowania guza ustalamy plan leczenia
Wczesne objawy raka żołądka są niecharakterystyczne, dlatego mogą być bagatelizowane przez chorych. Pewne sygnały powinny jednak wzbudzić niepokój. “To dyskomfort po przyjęciu posiłku i niechęć do jedzenia” — mówi prof. dr hab. n. med. Wojciech Polkowski, z którym rozmawiamy o najczęstszych czynnikach ryzyka rozwoju raka żołądka, jego objawach i ścieżce diagnostyczno-terapeutycznej pacjenta z tym nowotworem. O KIM MOWAProf. dr hab. n. med. Wojciech Polkowski jest specjalistą w dziedzinie chirurgii ogólnej i onkologicznej, związanym z Uniwersytetem Medycznym w Lublinie, kierownikiem Kliniki Chirurgii Onkologicznej Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego nr 1 w Lublinie, konsultantem wojewódzkim w dziedzinie chirurgii onkologicznej. Coraz częściej rozpoznaje się typ rozlany raka żołądka, którego leczenie jest trudniejsze i przynosi gorsze wyniki niż w przypadku typu jelitowego, który do tej pory raka żołądka częściej chorują mężczyźni, jednak wyróżnia się typ nowotworu, który zwykle występuje u młodych kobiet. To rak żołądka typu rozlanego w młodym wieku, w przypadku którego rokowania są czas oczekiwania na badanie histopatologiczne wynosi 4 tygodnie. To bardzo długo - ocenia Polsce problemem jest wyspecjalizowanie się w chirurgicznym leczeniu raka żołądka, zwłaszcza typów zaczynających dominować, które są coraz trudniejsze w terapii. Jak w ostatnich latach kształtuje się zachorowalność i umieralność na raka żołądka w Polsce? W Polsce w ostatnich latach spada liczba przypadków raka żołądka. W 2018 r. (to ostatnie dane) odnotowano w kraju 5106 przypadków tego nowotworu oraz 4900 zgonów z jego powodu. W Klinice Chirurgii Onkologicznej SPSK1 w Lublinie, w której pracuję, jest obecnie dwa razy mniej chorych niż 30 lat temu. Udało się zmniejszyć częstość występowania zwłaszcza raka żołądka typu jelitowego, który był dotąd dominujący. Wiąże się to z eradykacją Helicobacter pylori — bakterii będącej główną przyczyną tego typu raka żołądka. Jednak w związku z tym, że przestaje on dominować, coraz częściej pojawia się drugi typ raka żołądka — rozlany, który znacznie różni się od typu jelitowego. Ma inną charakterystykę molekularną i lokalizację, ponieważ obejmuje proksymalną część żołądka lub cały narząd, co sprawia, że jego leczenie jest trudniejsze i przynosi gorsze wyniki. Jakie jeszcze czynniki, poza zakażeniem bakterią H. pylori, mogą przyczynić się do rozwoju raka żołądka? Zakażenie bakterią Helicobacter pylori jest czynnikiem ryzyka raka żołądka, ale tylko typu jelitowego. Infekcja tym patogenem jest związana z niską higieną żywienia. W XXI w. uległa ona znacznej poprawie, co w połączeniu z leczeniem przeciwbakteryjnym (eradykacją), doprowadziło do zmniejszenia liczby przypadków zakażenia Helicobacter pylori. Innym patogenem mogącym przyczynić się do rozwoju tego nowotworu jest wirus Epsteina-Barr (EBV). Wśród środowiskowych czynników ryzyka rozwoju raka żołądka można wymienić także palenie papierosów i nadużywanie alkoholu. Należy jednak podkreślić, że są to czynniki ryzyka rozwoju wszystkich nowotworów złośliwych, nie tylko raka żołądka, choć nowotwór ten nie znajduje się wśród najczęstszych nowotworów tytoniozależnych. Są to, przede wszystkim: rak płuca, rak trzustki, rak nerki i rak pęcherza moczowego. Czynniki środowiskowe odpowiadają za tzw. sporadycznego raka żołądka, który występuje głównie u starszej grupy wiekowej — od 5. do 7. dekady życia. Czy rak żołądka może wystąpić także u młodych osób? Z patogenetycznego punktu widzenia wyróżnia się cztery typy raka żołądka: wspomnianego sporadycznego, wieku młodego, wrodzonego i kikuta żołądka. Rak żołądka wieku młodego występuje u osób poniżej 45. roku życia. Wrodzony rak żołądka, dziedzicznie uwarunkowany, jest rozpoznawany u osób, w rodzinach których występuje ten nowotwór. Z kolei rak kikuta żołądka rozwija się u osób, u których wiele lat wcześniej — 40 i więcej — wycięto część żołądka z powodów nienowotworowych, najczęściej choroby wrzodowej. Nowotwór rozwija się w części żołądka pozostałej po operacji. Występuje coraz rzadziej, ponieważ na przełomie wieków resekcje żołądka z powodów nienowotworowych zaczęły przechodzić do historii. Czy płeć ma znaczenie w patogenezie raka żołądka? Na raka żołądka częściej chorują mężczyźni, jednak wyróżnia się typ nowotworu, który zwykle występuje u młodych kobiet. To rak żołądka typu rozlanego w młodym wieku, w przypadku którego rokowania są niekorzystne. Nowotwór ten często daje przerzuty do jajników — są to tzw. guzy Krukenberga. Z reguły guzy w jajnikach, które są bardzo duże, najpierw są rozpoznawane przez lekarzy w klinikach ginekologicznych. Gdy po ich usunięciu zostaje ustalona histologia, okazuje się, że są to przerzuty raka pierwotnie zlokalizowanego w układzie pokarmowym. Zaczyna się poszukiwanie źródła, wykonywana jest gastroskopia i z czasem wykrywa się bardzo małe ognisko pierwotne w żołądku. W tym przypadku rokowania są bardzo złe. Na ile nawyki żywieniowe mogą przyczynić się do rozwoju raka żołądka? Tradycja żywienia sprawia, że wpływ czynników środowiskowych związanych z dietą odgrywa bardzo istotną rolę w rozwoju raka żołądka, czego wynikiem jest częste występowanie tego nowotworu w niektórych regionach świata, np. w Japonii i innych krajach Dalekiego Wschodu. W Europie raka żołądka często odnotowuje się w jej części centralnej oraz na południu — we Włoszech i w Portugalii. W rozwoju tego nowotworu mają udział: częste spożywanie mięsa czerwonego, grillowanego, produktów tłustych, solonych, przetworzonych, zwłaszcza jeśli w diecie brakuje warzyw i owoców. Te produkty mogą się przyczynić do rozwoju nie tylko raka żołądka, lecz także raka jelita grubego. Jakie są objawy raka żołądka? Nie ma objawów typowych dla raka żołądka, ale jest grupa symptomów, która powinna budzić niepokój. Są to: dyskomfort po przyjęciu posiłku i niechęć do jedzenia. Jeśli dotychczas mieliśmy apetyt, a teraz nie mamy ochoty jeść, wręcz odrzuca nas od jedzenia, to powinien być to sygnał alarmowy. Przebieg raka żołądka jest z reguły skryty. Skąpe i niecharakterystyczne objawy sprawiają, że chory zgłasza się do lekarza dopiero wtedy, gdy pojawią się poważniejsze objawy. Wtedy stopnień zaawansowania nowotworu jest wysoki i nie można już wykonać operacji, która jest podstawową metodą leczenia. Co jest podstawą diagnostyki w raku żołądka? Podstawą diagnostyki jest gastroskopia — badanie endoskopowe górnego odcinka przewodu pokarmowego, w czasie którego oglądana jest błona śluzowa żołądka. Jeżeli są widoczne zmiany, należy pobrać co najmniej 6 wycinków z podejrzanej okolicy. Niestety, średni czas oczekiwania na badanie histopatologiczne wynosi 4 tygodnie. To bardzo długo. Jeśli badanie endoskopowe nie budzi wątpliwości co do rozpoznania, w oczekiwaniu na wynik histopatologiczny można wykonać tomografię komputerową. Z chwilą, gdy mamy wynik badania histopatologicznego, gastroskopii i tomografii, należy się zgłosić do ośrodka onkologicznego, który jest wyspecjalizowany w leczeniu raka żołądka. Pacjent powinien trafić pod opiekę zespołu wielodyscyplinarnego — konsylium lekarskiego, które decyduje o dalszym postępowaniu. Onkologia Ekspercki newsletter z najważniejszymi informacjami dotyczącymi leczenia pacjentów onkologicznych ZAPISZ MNIE Jakie decyzje dotyczące leczenia może wówczas podjąć konsylium? Dalsze postępowanie jest kierowane na dwa różne tory. W przypadku uogólnionego raka żołądka, gdy doszło już do przerzutów odległych — do wątroby, płuc, kości, ośrodkowego układu nerwowego, otrzewnej, jajników — postępowaniem z wyboru jest tylko chemioterapia paliatywna, pod warunkiem, że stan pacjenta jest dobry. Celem chemioterapii paliatywnej jest co najwyżej nieznaczne wydłużenie życia. W leczeniu niektórych typów raka żołądka z nadekspresją HER2 mamy możliwość dodania do chemioterapii leczenia anty-HER2 za pomocą herceptyny. W ten sposób można trochę poprawić rokowanie, ale nie wyleczyć chorego. Inaczej przebiega leczenie w przypadku, gdy nie ma przerzutów odległych, a rak żołądka jest zlokalizowany regionalnie. W takiej sytuacji nowotwór najczęściej jest już w stadium zaawansowanym. Wówczas stosuje się leczenie półroczne, na które składają się: chemioterapia przed operacją, operacja, rekonwalescencja oraz chemioterapia po operacji. Terapię zaawansowanego raka żołądka rozpoczyna się od trwającej 2 miesiące chemioterapii przedoperacyjnej. Następnie pacjent musi odpocząć od leczenia, by potem można było wykonać u niego operację wycięcia żołądka. Po operacji wycięte fragmenty żołądka zostają przekazane do badania histopatologicznego. Dzięki temu wiemy, jaki jest stopień zaawansowania nowotworu, typ nowotworowy, typ molekularny, czy są zajęte węzły chłonne i w jakiej liczbie. Wiemy także, jak chory zareagował na zastosowaną przed operacją chemioterapię. Wtedy stosuje się drugą, pooperacyjną część leczenia, czyli chemioterapię. Mniej niż 10 proc. pacjentów z rakiem żołądka w Polsce, a także w Europie i Stanach Zjednoczonych, choruje na jego wczesną postać. Jest to mała zmiana nowotworowa, ograniczona tylko błony śluzowej żołądka. W tym przypadku stosuje się leczenie endoskopowe. Wczesny rak żołądka dominuje w krajach Dalekiego Wschodu, gdzie stanowi więcej niż 60 proc. przypadków tego nowotworu. Czy leczenie chirurgiczne zawsze obejmuje wycięcie całego żołądka? Wycięcie całego żołądka wykonujemy tylko w konkretnych wskazaniach, jeżeli lokalizacja, stopień zaawansowania i typ histologiczny nowotworu nas do tego zmuszają. Mamy możliwość wykonania różnych operacji, które nie obejmują wycięcia całego żołądka. Po nich gorsza jakość życia i dolegliwości są znacznie mniejsze niż po całkowitej resekcji. Mało tego, po zastosowaniu chemioterapii przedoperacyjnej bardzo często, choć nie zawsze, dochodzi do cofnięcia się nowotworu i wtedy mamy możliwość wykonania operacji bardziej oszczędzającej niż całkowite wycięcie żołądka. Operację najlepiej wykonać w wyspecjalizowanym ośrodku onkologicznym, w którym chirurdzy mają duże doświadczenie w leczeniu tego typu nowotworów, ponieważ przeprowadza się tam dużą liczbę takich zabiegów. Jak dużo ośrodków w Polsce specjalizuje się w chirurgicznym leczeniu raka żołądka? Czy liczba ta jest wystarczająca? Takie ośrodki można policzyć na palcach jednej ręki, ale obecnie to wystarczy, ponieważ spada liczba nowych przypadków raka żołądka. Problemem jest nie liczba ośrodków, ale wyspecjalizowanie się w chirurgicznym leczeniu raka żołądka, zwłaszcza typów zaczynających dominować, które są coraz trudniejsze w terapii. Ważne jest, aby pacjent był leczony przez zespół wyspecjalizowany, a nie przypadkowo wybrany. Na przykład, w województwie lubelskim w dziedzinie chirurgii raka żołądka specjalizuje się Klinika Chirurgii Onkologicznej Szpitala Klinicznego nr 1 w Lublinie. Problemem jest także kierowanie pacjentów do właściwych ośrodków onkologicznych. Ministerstwo Zdrowia czy wojewódzkie oddziały NFZ nie zdecydowały się jeszcze na centralizację leczenia niektórych nowotworów. W innych krajach Europy, które osiągają znaczne lepsze wyniki terapii niż w Polsce, na taki krok zdecydowano się już kilka lat temu. Obecnie chorzy i ich rodziny sami dokonują wyboru ośrodka, nie zawsze trafnego. Czy można zmniejszyć ryzyko rozwoju raka żołądka? Na czynniki genetyczne związane z rakiem żołądka nie mamy wpływu, ale na środowiskowe już tak. Mamy wpływ na to, czy palimy papierosy, pijemy alkohol, czy stosujemy zdrową dietę, ubogą w produkty solone, przetworzone, a bogatą w owoce i warzywa. Ważna jest także higiena żywienia i aktywność fizyczna. PRZECZYTAJ TAKŻE: Rak trzustki daje późno objawy, rokowania poprawia wczesna diagnostyka O efektywności kolonoskopii decyduje wysoka jakość badaniaGdzie skutecznie wyleczysz raka? Szpitale wlewają w chorych na raka hektolitry "chemii", a potem wysyłają do domów. Część pacjentów wraca na oddział z nawrotem choroby, inni już nie wracają. Niestety nie wiemy z jakiego powodu: czy pokonali raka czy może rak pokonał ich i niestety już nie żyją.Rak żołądka jest trzecią najczęstszą przyczyną zgonów związanych z rakiem na świecie – po raku jelita grubego i raku płuc. Nadal stanowi poważny problem w opiece onkologicznej, głównie z powodu późnego wykrycia i zaawansowanego stadium choroby. W Polsce udział raka żołądka w zachorowaniach zmniejszył się w ciągu ostatnich dekad. Obecnie nowotwór złośliwy żołądka stanowi około 5% zachorowań u mężczyzn i 3% u kobiet. Najczęstszym nowotworem złośliwym jest rak gruczołowy (gruczolakorak) wywodzący się z nabłonka gruczołowego błony śluzowej żołądka, co stanowi około 90% wszystkich guzów złośliwych tego narządu. Pozostałe przypadki to: chłoniaki, rakowiaki, guzy stromalne przewodu pokarmowego i mięsaki. Najczęściej nowotwór występuje u osób starszych w wieku 60-80 lat, dwukrotnie częściej u mężczyzn. Około 40% rozwija się w dolnej części żołądka, 40% w środkowej części i 20% w górnej. 10% przypadków obejmuje więcej niż jedną część narządu. Rozróżnia się dwa typy raka żołądka: typ jelitowy oraz typ rozlany (cechuje się agresywnym przebiegiem, szerzy się śródściennie, nie tworzy wyraźnych granic; częściej rozwija się u osób młodych na podłożu genetycznym). Jakie są czynniki ryzyka raka żołądka? Głównym czynnikiem ryzyka jest infekcja Helicobacter pylori, na podłożu której dochodzi do przewlekłego zanikowego zapalenia błony śluzowej żołądka. Należy jednak podkreślić, że nie zaleca się powszechnego leczenia infekcji, jako sposobu prewencji, chyba że w u krewnych pierwszego stopnia występował rak żołądka. Kolejnym istotnym czynnikiem ryzyka jest nieodpowiednia dieta: z dużą zawartością soli, związków azotowych (środki konserwujące żywność), a także palenie tytoniu oraz alkohol. Wykazano jednak, że stosowanie diety z dużą zawartością karotenów oraz witamin C i E obniża częstość wystąpienia metaplazji jelitowej, która uważana jest za czynnik ryzyka rozwoju raka żołądka. Obecność polipów żołądka, zwłaszcza typu gruczołowego, może także wpływać na powstanie guza. W około 25% tych polipów można dopatrzyć się zmian nowotworowych, dlatego też przy stwierdzeniu polipów żołądka należy pobrać próbki do badania histopatologicznego. Inne czynniki prowadzące do zwiększonego ryzyka rozwoju raka żołądka to: -przebyte częściowe wycięcie żołądka, -obecność gruczolaka żołądka, -zanikowe zapalenie żołądka, -niedokrwistość megaloblastyczna spowodowana niedoborem witaminy B12. Jakie są objawy? Wczesne postacie raka żołądka są bezobjawowe lub mogą dawać niecharakterystyczne objawy dyskomfortu w nadbrzuszu, niestrawności, wzdęć lub objawów dyspeptycznych (zgaga, nudności, odbijanie). Nie są one charakterystyczne i częściej mogą być spowodowane przez inne choroby przewodu pokarmowego, co opóźnia właściwe rozpoznanie i wprowadzenie leczenia. Późniejsze objawy w przypadku dużego zaawansowania nowotworu to głównie: -ból w nadbrzuszu, -wczesne uczucie sytości po posiłku, -spadek masy ciała i niedożywienie, -nudności, -wymioty, -ból przy połykaniu, -objawy krwawienia do przewodu pokarmowego (smoliste stolce, anemia, osłabienie), -wyczuwalny guz w nadbrzuszu. Czasem może być też powiększony węzeł chłonny w lewym dole nadobojczykowym (tzw. węzeł Virchowa). Rzadko można również zaobserwować twardy guz w pępku, który jest przerzutem raka żołądka (guz siostry Mery Joseph). Jakie są typy raka żołądka Typ jelitowy (nieco lepsze rokowanie, towarzyszy zanikowe zapalenie błony śluzowej żołądka i metaplazja jelitowa), rozlany (rozrost śródścienny i brak wyraźnych granic), mieszany. Ponadto, rak żołądka powinien również być oceniony pod kątem ekspresji białka HER 2 (human epidermal growth factor receptor 2) Jak diagnozuje się raka żołądka? Podstawową każdego rozpoznania jest dokładny wywiad chorobowy, badania kliniczne oraz w przypadku raka żołądka – endoskopia górnego odcinka przewodu pokarmowego. Gastroskopia jest podstawową i najlepszą metodą diagnostyczną. Umożliwia ona pobranie wycinków błony śluzowej żołądka, co decyduje o rozpoznaniu na podstawie badania histopatologicznego. Z uwagi na niecharakterystyczne objawy w przypadku wczesnych postaci raka zaleca się wykonanie gastroskopii u każdej osoby >45 roku życia z dolegliwościami w nadbrzuszu. W przypadku osób <45 roku życia dopuszcza się – w przypadku braku innych czynników ryzyka, wstępne leczenie inhibitorami pompy protonowej (IPP). Jeżeli leczenie IPP nie daje poprawy lub następuje nawrót dolegliwości, konieczne jest wykonanie gastroskopii. Jak się leczy raka żołądka? Leczenie raka żołądka jest multidyscyplinarne. Podstawą leczenia jest zabieg operacyjny. Po rozpoznaniu nowotworu w badaniu histopatologicznym należy ocenić stopień jego zaawansowania. W tym celu najczęściej wykorzystuje się badanie tomografii komputerowej klatki piersiowej oraz jamy brzusznej, coraz częściej również endoskopowe USG oraz badanie PET-TK. Badania te umożliwiają określenie stopnia zaawansowania (głębokość nacieku nowotworu, oszacować ryzyko zajęcia regionalnych węzłów chłonnych oraz stwierdzić obecność przerzutów odległych). Pozwala to na odpowiedni wybór metody leczenia (leczenie operacyjne, chemioterapia, radioterapia). Często pacjenci zgadzają się na leczenie operacyjne, chcąc „pozbyć się problemu”, mimo że w pewnym stopniu zaawansowania powinni otrzymać chemioterapię jako wstęp do późniejszego leczenia operacyjnego. Takie postępowanie może niejednokrotnie uniemożliwić wyleczenie pacjenta. Dlatego tak istotna jest konsultacja z chirurgiem onkologiem. Leczenie operacyjne w większości przypadków sprowadza się do całkowitego wycięciq żołądka oraz odtworzenia ciągłości przewodu pokarmowego (najczęściej sposobem Roux-en-Y). W niektórych przypadkach możliwe jest częściowe wycięcia żołądka (typ jelitowy raka żołądka ograniczony do części przedodźwiernikowej), co wiąże się z lepszą jakością życia u takich pacjentów. W przypadku operacji z intencją wyleczenia konieczne jest również wycięcie odpowiednich grup węzłów chłonnych. Jakie jest rokowanie w przypadku raka żołądka? Rokowanie w przypadku raka żołądka zależy głównie od stopnia zaawansowania w momencie rozpoznania. Na wczesnych etapach, czyli nowotwory ograniczone do błony śluzowej lub podśluzowej żołądka bez przerzutów do węzłów chłonnych rokują bardzo dobrze – 5-letnie przeżycie u tych pacjentów wynosi 95-100%. Im wyższy stopień zaawansowania, tym szansa na przeżycie jest mniejsza. Odsetek przeżyć 5-letnich u osób z przerzutami odległymi do innych narządów wynosi jedynie 0-10%. Dlatego tak ważne jest aby na swojej drodze spotkać kompetentnego Specjalistę, który zaplanuje dla Państwa szybką i trafną diagnostykę, a następnie dobierze najlepsze leczenie. W celu indywidualnego omówienia zagadnień diagnostycznych i leczenia chorób zachęcamy do umówienia się na konsultację z Prof. Jakubem Kenig Źródła: Surveillance, Epidemiology, and End Results Program. SEER Stat Fact Sheets: Stomach Cancer. National Cancer Institute. Bray F, Ferlay J, Soerjomataram I, Siegel RL, Torre LA, Jemal A. Global cancer statistics 2018: GLOBOCAN estimates of incidence and mortality worldwide for 36 cancers in 185 countries. CA Cancer J Clin. 2018 Nov. 68 (6):394-424. Steevens J, Schouten LJ, Goldbohm RA, van den Brandt PA. Alcohol consumption, cigarette smoking and risk of subtypes of oesophageal and gastric cancer: a prospective cohort study. Gut. 2010 Jan. 59(1):39-48. Garden O, Brandbury A, Forsythe J, Parks R. A Davidson Title. Principles & Practice of Surgery. Elsevier Ltd. 2012, ISBN 978-0-7020-4316-1 Krajowy Rejestr Nowotworów -Leczenie raka żołądka. Obecnym standardem leczenia pierwszej linii zaawansowanego, HER2-negatywnego raka żołądka jest chemioterapia oparta na platynie. Mimo wdrożenia odpowiedniego leczenia prognozy dla pacjentów z tym rodzajem nowotworu są niekorzystne. Immunochemioterapia może więc przynieść długo wyczekiwaną zmianę i poprawę Co to jest rak żołądka i jakie są jego przyczyny? Rak żołądka należy do najczęstszych nowotworów złośliwych i stanowi około 90% wszystkich nowotworów tego narządu. Inne nowotwory, które mogą wystąpić w żołądku to: chłoniaki, rakowiaki oraz guzy stromalne. Badania wskazują, że czynniki środowiskowe odgrywają znacznie większą rolę w powstawaniu nowotworów żołądka niż uwarunkowania genetyczne. Jeżeli jednak w rodzinie były wypadki zachorowania na raka żołądka przed 50. rokiem życia, to ryzyko zachorowania pozostałych członków rodziny jest większe i w takim przypadku należy zgłosić się do najbliższej poradni genetycznej. Jak często występuje rak żołądka? Polska należy do krajów, w których rak żołądka występuje stosunkowo często w porównaniu z innymi krajami Europy. Obecnie rak żołądka jest pod względem częstości występowania 7. nowotworem złośliwym u mężczyzn i 11. u kobiet, a rocznie notuje się ponad 5000 zachorowań i podobną liczbę zgonów z jego powodu. Mężczyźni chorują dwa razy częściej niż kobiety, większość przypadków raka żołądka występuje po 50. roku życia. Jednak w ciągu ostatnich lat zaobserwować można stałe zmniejszanie się liczby zachorowań – w latach sześćdziesiątych XX wieku w Polsce chorobę stwierdzano u 9,5 tysiąca osób rocznie, a już w latach dziewięćdziesiątych – tylko u 6,5 tysiąca. Fot. 1. Helicobacter pylori (ciemne, drobne pałeczki) w śluzie i na powierzchni komórek nabłonkowych żołądka Podobne trendy zaobserwowano już wcześniej w USA i w krajach Europy Zachodniej. Przyczyny tego zjawiska nie są do końca poznane, a wśród kilku hipotez najbardziej prawdopodobna wydaje się zmiana sposobu przechowywania żywności. Dawniej stosowane sposoby przechowywania żywności, takie jak solenie, peklowanie i wędzenie, zastąpiono chłodzeniem i zamrażaniem. W ten sposób zmniejszenie częstości zakażeń bakterią Helicobacter pylori wpłynęło na zmniejszenie liczby zachorowań na raka żołądka. Ponadto korzystne wydaje się większe spożycie owoców i warzyw oraz skuteczne kampanie antynikotynowe. Jak się objawia rak żołądka? Wczesne objawy raka żołądka nie są charakterystyczne. Wśród nich należy wymienić uczucie pełności i bóle w nadbrzuszu, szybko pojawiające się uczucie sytości, utratę apetytu, utratę masy ciała. Jednakże wymienione objawy mogą występować także w przebiegu innych, mniej groźnych chorób. W przypadku, gdy niepokojące objawy utrzymują się lub nasilają, zaleca się wizytę u lekarza rodzinnego, a w przypadku osób powyżej 45. roku życia wskazane jest wykonanie badania endoskopowego górnego odcinka przewodu pokarmowego (tzw. gastroskopii). Trzeba wiedzieć, że badanie endoskopowe nie musi być bolesne ani nawet nieprzyjemne, jeżeli jest wykonane za pomocą odpowiedniego sprzętu przez doświadczonego lekarza. Rak żołądka występuje bardzo często (około 5000 nowych zachorowań w Polsce każdego roku). Objawy, takie jak uczucie pełności w nadbrzuszu, szybko pojawiające się uczucie sytości, utrata apetytu, utrata masy ciała, bolesne przełykanie lub problemy z połykaniem, smoliste stolce i bóle w nadbrzuszu, powinny skłonić do udania się do lekarza. Wczesne rozpoznanie raka żołądka znacznie zwiększa Twoje szanse na pełne wyleczenie! Co robić w razie wystąpienia objawów? W przypadku wystąpienia opisanych wyżej objawów raka żołądka należy zgłosić się do lekarza rodzinnego, który skieruje pacjenta na badania diagnostyczne. Jak lekarz ustala diagnozę? Lekarz ustala rozpoznanie raka żołądka wstępnie na podstawie wywiadu, badania przedmiotowego oraz badania endoskopowego (gastroskopia) albo – obecnie rzadko – badania radiologicznego górnego odcinka przewodu pokarmowego. Ostateczne rozpoznanie stawia się na podstawie badania histopatologicznego (czyli mikroskopowego) pobranego fragmentu żołądka, wyciętego żołądka lub części żołądka, po operacji. Fot. 2. Obrazy endoskopowe zaawansowanego raka żołądka Jakie są sposoby leczenia? W przypadku wczesnego raka żołądka, w pierwszej kolejności rozważa się leczenie endoskopowe, czyli usunięcie guza podczas endoskopii. Leczenie to jest możliwe tylko w określonych przypadkach i dotyczy pacjentów z wcześnie wykrytym rakiem ograniczonym do błony śluzowej. W pozostałych przypadkach raka żołądka, jedynym sposobem leczenia dającym szansę całkowitego wyleczenia jest operacja, która polega na usunięciu żołądka (lub jego znacznej części) i okolicznych węzłów chłonnych. Ponadto stosuje się tzw. leczenie systemowe, czyli chemioterapię lub radioterapię w krótkich cyklach w okresie okołooperacyjnym. Zastosowanie leczenia systemowego u części chorych umożliwia przeprowadzenie radykalnej operacji. W przypadkach, w których rak żołądka jest bardzo zaawansowany (tzn. nie jest możliwe doszczętne wycięcie raka), poza chemioterapią zaleca się często tak zwane chirurgiczne leczenie paliatywne. Leczenie to polega na wykonaniu zespolenia zdrowej części żołądka z jelitem cienkim – w ten sposób powstaje połączenie pozwalające na swobodne przechodzenie jedzenia z żołądka do jelit, z ominięciem miejsca, gdzie znajduje się duży guz nowotworowy. Czy możliwe jest całkowite wyleczenie? Najlepsze rokowanie dotyczy chorych na wczesnego raka żołądka (tj. pacjentów, u których naciek raka ograniczony jest do błony śluzowej lub podśluzowej żołądka) – około 90% chorych przeżywa 5 lat od operacji. Niestety w Polsce oraz innych krajach Europy i świata (poza Japonią) tę postać raka żołądka wykrywa się u chorych dość rzadko. U większości chorych (85–90%) w chwili rozpoznania stwierdza się zaawansowaną postać raka żołądka. W takich przypadkach okres 5 lat przeżywa zaledwie 20–30% chorych. Chorzy leczeni operacyjnie z powodu raka żołądka pozostają w szpitalu około 10–12 dni, po czym wracają do domu, gdzie przechodzą rekonwalescencję. Zależnie od wieku, chorób współistniejących i osobowości chorego, osiągnięcie pełnej sprawności zajmuje kolejne 2–6 tygodni. Chorzy po zabiegu paliatywnym pozostają w szpitalu krócej i wracają do domu już po kilku dniach od operacji. Czas przeżycia chorych na raka żołądka, u których nie podjęto próby leczenia operacyjnego ze względu na znaczne zaawansowanie choroby, jest różny i wynosi od kilku tygodni lub miesięcy do kilku lat. Tak różny czas przeżycia zależy zarówno od biologii nowotworu oraz od wieku i stanu ogólnego chorego, ale również – w dużej mierze – od jego postawy psychicznej. Chorzy z dużą wolą życia, wierzący w sukces, cechujący się tzw. pozytywnym myśleniem, żyją dłużej. Nie ma żadnych przesłanek wskazujących na to, że postawa, którą określa się jako „oszczędzanie się” (np. spędzanie wielu godzin w łóżku i unikanie wysiłku), przynosi jakikolwiek pozytywny skutek, dlatego też należy zachęcać chorych do aktywności i podejmowania pracy zawodowej. Co trzeba robić po zakończeniu leczenia? Wszyscy chorzy po operacjach (radykalnych i paliatywnych) oraz chorzy nieoperowani powinni regularnie zgłaszać się do lekarza rodzinnego, chirurga lub onkologa. Sposób odżywiania zależy od postaci choroby oraz od zastosowanego leczenia. Po radykalnym wycięciu żołądka posiłki należy spożywać często (np. 6 razy dziennie), ale w niewielkich objętościach. Po upływie pewnego czasu od operacji fragment jelita zastępujący wycięty żołądek zaczyna stopniowo poszerzać się, dzięki czemu objętość poszczególnych posiłków może wzrastać. Skład diety nie ma większego znaczenia, oczywiście w pierwszych miesiącach należy spożywać posiłki gotowane a nie smażone, bez ostrych przypraw. Należy również unikać produktów wzdymających (zob. Pokarmy o wysokich i niskich własnościach gazotwórczych). Chorzy z uogólnioną chorobą nowotworową, u których nie udało się przeprowadzić radykalnej operacji, mają na ogół znacznie upośledzone łaknienie. Z tego powodu, jeżeli tylko wyrażają chęć spożycia posiłku, należy im podać to, na co mają ochotę. Ważne jest, aby w diecie dominowało białko (mięso, ryby, sery, jajka, mleko), a nie ziemniaki, czy pieczywo. Ponadto – jeżeli to możliwe – należy zachęcać chorych do umiarkowanego wysiłku fizycznego (spacer, robienie zakupów, jazda na rowerze). Co robić, aby uniknąć zachorowania? Należy leczyć zakażenie H. pylori oraz prowadzić zdrowy tryb życia, czyli zaprzestać palenia tytoniu, leczyć otyłość, zwiększyć spożycie świeżych, niegotowanych owoców i warzyw. Należy stosować się do zaleceń lekarza w przypadku występowania w żołądku stanów przedrakowych i zmian dysplastycznych.nudnościami. wymiotami. brakiem apetytu. krwawieniem z przewodu pokarmowego. Ostatni objaw jest bardzo niebezpieczny. Można go zauważyć m.in. wydalając czarne, smoliste stolce. Chcąc sprawdzić, czy nie zmagamy się z nadżerką żołądka należy wykonać odpowiednie badania. Najlepiej wykonać gastroskopię, która pozwala lekarzowi Mężczyźni bardziej narażeni na raka żołądkaW latach 70. rak żołądka był najczęściej diagnozowanym nowotworem złośliwym u mężczyzn w Polsce. Również wśród kobiet w tamtym czasie rejestrowano dużą liczbę przypadków zachorowań i zgonów. Od lat 70. epidemiolodzy systematycznie notują spadki liczby zachorowań na tę chorobę. Pomimo poprawiającej się od dekad sytuacji, rak żołądka nadal jest powszechny. Dane Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) z 2012 roku mówią o ponad 700 tys. zgonów w wyniku zachorowania na raka żołądka na całym świecie. W Polsce w 2013 roku zdiagnozowano raka żołądka u 3531 mężczyzn i 1871 kobiet. Liczba zgonów z powodu tego nowotworu w tym samym roku (2013 r.) wyniosła 5232. Choroba dwukrotnie częściej dotyka mężczyzn niż kobiety. Ryzyko zachorowania wzrasta wraz z wiekiem i większość przypadków tego rodzaju raka notuje się u pacjentów, którzy ukończyli 50. rok życia. Jednak ok. 10% przypadków rozpoznaje się u osób młodszych, w wieku od 30 do 40 raka żołądkaPrzyczyny rozwoju raka żołądka są dobrze poznane. W literaturze naukowej wyróżnia się cztery główne grupy czynników odpowiedzialnych za wystąpienie choroby. Są to:Przyczyny żywieniowe – nieprawidłowa dieta, obfitująca w produkty konserwowane, wędzone i sól zwiększa ryzyko wystąpienia nowotworu tytoniu – dym papierosowy zawiera wiele rakotwórczych substancji, dodatkowo palenie powoduje przyspieszenie powstawania nitrozoamin, które mogą stymulować rozwój genetyczne – w przypadku osób, w których rodzinach w przeszłości wystąpiły przypadki raka żołądka stwierdzono podwyższone ryzyko związane z chorobami współistniejącymi – dotyczą one pacjentów po zabiegu częściowej resekcji żołądka oraz pacjentów z zanikiem błony śluzowej żołądka w przebiegu niedokrwistości złośliwej1 lub przewlekłej infekcji bakteriami Helicobacter pylori. Rak występuje zaledwie u 1% osób zakażonych tą bakterią, co oznacza, że H. pylori nie jest wyłącznym czynnikiem rozwoju raka żołądkaRozpoznanie raka żołądka u pacjenta, który zgłasza się z dolegliwościami ze strony układu trawiennego, opiera się na wywiadzie i badaniach obrazowych. Diagnostykę rozpoczyna się od wykonania gastroskopii, w czasie której pobiera się do dalszego badania fragmenty zmienionej chorobowo tkanki. Gastroskopia pozwala na wizualną ocenę stanu tkanek, wychwycenie nieprawidłowości w budowie żołądka oraz dodatkowo pozwala na pobranie materiału do badań histopatologicznych. W diagnostyce zmian wczesnych pomocna jest również endosonografia, czyli badanie, które łączy zalety gastroskopii i badania USG. Dzięki temu, że podczas badania głowica ultrasonograficzna przylega niemal bezpośrednio do badanego organu, możliwe jest określenie głębokości nacieku zmiany oraz czy zajęte są węzły chłonne. Informacje te pozwalają z kolei na precyzyjny dobór metody celu wykluczenia bądź potwierdzenia obecności przerzutów wykonuje się badanie USG jamy brzusznej, tomografię komputerową jamy brzusznej i RTG klatki też o dodatkowych badaniach pomocnych w ropoznaniu chorobyChromogranina AAntygen CA 19-9Metody leczenia raka żołądkaLeczenie chirurgiczneLeczenie raka żołądka oparte jest na zabiegu chirurgicznym polegającym na usunięciu żołądka często w całości, wraz z marginesem zdrowych tkanek. Dzięki temu marginesowi minimalizowane jest ryzyko przeoczenia fragmentu guza, który może w przyszłości wywołać przerzuty i nawrót choroby. W zależności od stopnia rozwoju raka i umiejscowienia guza w tkance, podczas zabiegu chirurgicznego niezbędne jest również usunięcie innych narządów np. śledziony, węzłów chłonnych czy części chemioterapeutyczne i radioterapiaRadioterapia lub chemioterapia stosowana jest u pacjentów, u których guz pierwotny nie nadaje się do wycięcia, ale jednocześnie nie pojawiły się przerzuty do innych części organizmu. Daje to szansę na to, że po chemio- lub radioterapii możliwe będzie bezpieczne chirurgiczne usunięcie dodatkowaJeśli nowotwór jest w stopniu zaawansowanym, czyli powoduje krwawienie lub upośledza drożność przewodu pokarmowego, to w celu poprawienia jakości życia można stosować terapie dodatkowe – np. laseroterapię, zabiegi chirurgiczne czy założenie stentu (tzw. protezy), czyli metalowej samorozprężającej się siatki w kształcie walca, która przywraca drożność przewodu pokarmowego. Jakość życia chorego może poprawić również paliatywna raka żołądkaW zależności od stopnia zaawansowania choroby w momencie diagnozy rokowania są zróżnicowane. Ogromna większość pacjentów (nawet do 90%) zdiagnozowanych we wczesnej fazie rozwoju choroby, którzy zostali poddani leczeniu chirurgicznemu lub endoskopowemu przeżywa więcej niż 5 lat, a znaczny odsetek pacjentów można uznać za wyleczonych. W początkowych fazach rozwoju rak żołądka rzadko daje przerzuty do innych organów, stąd wysoka skuteczność terapii. W bardziej zaawansowanych stadiach rozwoju choroby szanse na przeżycie 5 lat maleją. W przypadku średniozaawansowanego raka żołądka odsetek chorych, którzy żyją dłużej niż 5 lat wynosi 15-20%.O rokowaniach po operacyjnym usunięciu żołądka decyduje rozległość usuniętej zmiany, głębokość nacieku, budowa mikroskopowa raka, liczba zajętych węzłów chłonnych oraz obecność rakowi żołądka Profilaktyka zachorowań na raka żołądka polega na ograniczeniu czynników szkodliwych, które w bezpośredni sposób przyczyniają się do powstawania nieprawidłowości w tkance ramach profilaktyki raka żołądka u osób obciążonych rodzinnie w pierwszym stopniu pokrewieństwa, u których stwierdzono obecność Helicobacter pylori, przeprowadza się terapię antybiotykową mającą na celu wyeliminowanie bytowania bakterii w w zapobieganiu rakowi żołądka odgrywa również zdrowa, zbilansowana dieta. Duża ilość owoców i warzyw w codziennych posiłkach działa ochronnie i może przyczynić się do zmniejszenia ryzyka zachorowania. Należy unikać produktów wędzonych, konserwowanych oraz zawierających znaczne ilości soli. Palenie papierosów zwiększa ryzyko rozwoju raka żołądka, dlatego zaleca się rezygnację z palenia, zwłaszcza osobom z innymi czynnikami przypadku osób, które są rodzinnie obciążone ryzykiem wystąpienia nowotworu żołądka zalecana jest konsultacja lekarska i, w wybranych przypadkach, wykonanie gastroskopii. Jej wynik określa dalsze postępowanie i odpowiada na pytanie, czy konieczne są dalsze badania postępowanieJeśli zachorowałeś na raka żołądka:Przestrzegaj zaleceń lekarza, szczególnie w odniesieniu do proponowanych metod terapii i dawkowania zleconych poddawaj się badaniom kontrolnym, które pozwolą ocenić skuteczność wdrożonego leczenia i ewentualnie zaplanować inne ścieżki czasie choroby i rekonwalescencji unikaj stosowania leków bez recepty, ziół i suplementów diety, chyba że konsultowałeś rodzaj przyjmowanych preparatów z lekarzem uniknąć zachorowania na raka żołądkaDbaj o zdrową, odpowiednio zbilansowaną dietę, która pomoże ci utrzymać prawidłową masę ciała. Unikaj spożywania potraw wędzonych, konserwowanych i bogatych w duże ilości świeżych warzyw i owoców. Bogata w owoce i warzywa dieta zmniejsza ryzyko zachorowania na nowotwór palenie, ponieważ substancje chemiczne zawarte w dymie papierosowym sprzyjają powstawaniu lekceważ niepokojących objawów ze strony układu pokarmowego (dyskomfortu w nadbrzuszu, bólu, mdłości), jeśli dolegliwości często powracają bądź utrzymują się przez kilkanaście dni czy kilka tygodni, skonsultuj się z Kułakowski, Onkologia, 2014Radosław Kordek, Onkologia - podręcznik dla studentów i lekarzy, 2013Krajowy Rejestr Nowotworów, www. Szczeklik, Interna 2016Portal medyczny MedTube – Niedokrwistość złośliwa - Inaczej choroba Addisona i Biermera. W jej przebiegu niedobór witaminy B12 spowodowany jest obecnością autoprzeciwciał przeciwko czynnikowi IF oraz przeciw pewnemu rodzajowi komórek żołądkowych tzw. komórek okładzinowych w żołądku oraz zanikowym zapaleniem błony śluzowej żołądka, które powoduje zmniejszenie wydzielania IF. Czynnik wewnętrzny IF jest niezbędny do przekształcenia witaminy B12 w postać aktywną. Wytwarzają go komórki błony śluzowej żołądka.Objawy raka żołądka. Symptomów zachorowania na raka żołądka jest sporo i wiele spośród nich może przypominać objawy lekkich dolegliwości. Do tych najbardziej charakterystycznych, należą: powtarzające się i przewlekłe bóle w okolicy nadbrzusza – najczęściej występujące po spożyciu posiłku, nudności oraz w wymioty,Rozmowa z prof. dr. hab. Lucjanem Wyrwiczem z Kliniki Gastroenterologii Onkologicznej, Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej Curie w Warszawie. Rak żołądka to jedna z groźniejszych chorób nowotworowych. Co mówią statystyki? 50 lat temu rak żołądka był jedną z częściej występujących chorób nowotworowych w naszej części Europy. Obecnie już nie dominuje. Rocznie zapada na nią około 5 tys. pacjentów przy ogólnej zapadalności na nowotwory szacowanej na 160 tys. rocznie. A rokowania chorego na raka żołądka są znacznie gorsze niż w innych nowotworach. Z amerykańskich statystyk wynika, że nawet w pierwszym stadium raka, zaledwie 75 proc. pacjentów udaje się przeżyć pierwsze pięć lat choroby, a takie stadium stwierdzamy bardzo rzadko. W czwartym, najpoważniejszym stadium, gdy występują już przerzuty – praktycznie nie ma szans na trwałe usunięcie choroby. Częściej zapadają na tę chorobę mężczyźni. Jest to typowe dla większości nowotworów przewodu pokarmowego. Raka żołądka wywołują głównie czynniki środowiskowe: papierosy, alkohol. Przykładowo, mężczyźni sięgają po mocny alkohol, co prowadzi do nasilonego stanu zapalnego w błonie śluzowej żołądka. Podobnie się rzecz ma z wieloma czynnikami etiologicznymi i najpewniej dlatego to oni są bardziej narażeni na występowanie choroby. Jakie są inne czynniki? Przewlekłe zakażenie wywołane np. Helicobacter pylori – bakterią, która może prowadzić do występowania wielu chorób górnego odcinka przewodu pokarmowego. Coraz częściej mówi się też o wirusie Epsteina-Barr (EBV). Jak się okazuje, 10 proc. pacjentów z rakiem żołądka to pacjenci z nowotworem powstałym na podłożu tej infekcji. Znacznie rzadziej w grę wchodzą czynniki genetyczne. Niemniej, jeśli ktoś w rodzinie chorował, ryzyko rozwoju raka żołądka u innych członków rodziny jest duże. Czy złe nawyki żywieniowe również mogą doprowadzić do wystąpienia raka żołądka? Czy choroba dotyka również dzieci? Nie ma danych, czy tzw. złe odżywianie wpływa na występowanie raka żołądka w naszym regionie świata. Z pewnością czynnik ten nie obniża jednak ryzyka zachorowania. Co do dzieci, praktycznie nie odnotowuje się w tej grupie wiekowej zachorowań na raka żołądka. Powód jest prosty, to nowotwór, który wiąże się z długotrwałym stanem zapalnym błony śluzowej żołądka. Jakie są symptomy choroby? Początkowo choroba rozwija się bezobjawowo, dlatego niestety wykrywa się późno, w stopniu zaawansowanym. Często pacjenci zgłaszają się do gabinetu dopiero w trzecim, a nawet czwartym stadium! Dla pacjenta, który miał problemy gastryczne objawy nie stanowią nic szczególnego. Chorzy często bagatelizują więc także np. nagły spadek wagi. Z założenia – nie powinnyśmy nigdy ignorować objawów związanych z dysfunkcją żołądka – takich jak zgaga, dysfagia, odynofagia. Do tego dochodzą objawy ogólne: gorączka, poty nocne, nudności, utrata masy ciała. Charakterystycznym symptomem jest też niechęć do spożywania produktów mięsnych. Jak przebiega diagnostyka raka żołądka? Podstawą diagnozowania jest gastroskopia. Trzeba pobrać wycinki, by potwierdzić lub wykluczyć, czy pacjent ma nowotwór. Drugim etapem jest ustalenie zaawansowania choroby. W tym celu wykonuje się tomografię komputerową klatki piersiowej, brzucha i miednicy. Trzecim etapem jest laparoskopia diagnostyczna – zajrzenie do środka jamy brzusznej, sprawdzenie, czy w jamie otrzewnej – tak jakby wokół żołądka – nie ma zmian przerzutowych. Tu przechodzimy do leczenia. Na czym ono polega? Są cztery rodzaje leczenia. W najwcześniejszym stadium wycinamy nowotwór w trakcie specjalnego rodzaju gastroskopii. Jest to trudne technicznie, bowiem wykonuje się zabieg w zaledwie dwóch-trzech placówkach w Polsce, a możliwe jest do przeprowadzenia, gdy wykrywa się raka we wczesnym etapie. W bardziej zaawansowanym stadium od razu operuje się chorego i usuwa się część lub całość żołądka. Typowo jednak w Polsce chorzy mają nowotwór dość zaawansowany – często z zajęciem regionalnych węzłów chłonnych. Wówczas najlepsze wyniki osiąga się przez połączenie chemioterapii z operacją. Leczenie rozpoczyna się od chemioterapii. Operację powinien wykonywać ośrodek referencyjny. A po operacji kontynuuje się chemioterapię. Jak wygląda życie pacjenta, któremu wycina się żołądek? Operacja polega na wycięciu żołądka, a następnie przeszyciu wcześniejszego i dalszego odcinka. Można próbować odtworzyć tę funkcję pojemnościową, zszyć tak jelita, by pokarm mógł się gromadzić, tak jak to ma miejsce normalnie w żołądku. Dla lepszej tolerancji stosuje się tzw. rekonstrukcję na pętli, ale to w pełni nie zastępuje narządu. Być może zabrzmi to zaskakująco, ale sam żołądek nie pełni ogromnej roli w organizmie i da się bez niego żyć – stosując odpowiednią dietę. Jedyną koniecznością jest uzupełnianie witaminy B12, ponieważ człowiek bez żołądka nie jest w stanie wchłaniać tej witaminy. Do końca życia musi suplementować B12 (w zastrzyku, raz na miesiąc). Czy istnieją nowoczesne terapie, które zostały zarejestrowane do leczenia w zaawansowanym stadium raka żołądka? Czy są one już dostępne w Polsce? Jeśli chodzi o leczenie radykalne raka żołądka, to w chwili obecnej refundowane są wszystkie uznane preparaty. W leczeniu paliatywnym choroby zaawansowanej (czyli raka z przerzutami lub raka żołądka, którego z powodu zaawansowania nie można w całości wyciąć) są dwie sytuacje, w których możliwa byłaby poprawa. Pierwszą z nich jest rak żołądka z nadmiarem receptora HER2. W chwili obecnej refundowany jest trastuzumab tylko w jednej z dwóch uznanych sytuacji klinicznych. Lek jest dostępny tylko w przypadku chorych z bardzo nasilonym nadmiarem białka HER2 na powierzchni komórki nowotworu. Rejestracja trastuzumabu oraz dostępne wyniki badań klinicznych wskazują na zasadność finansowania tego leku także w przypadku nadmiaru kopii tego genu w komórce raka żołądka (czyli tzw. amplifikacja w badaniu FISH). Drugą sytuacją kliniczną, w której dostępność leczenia w Polsce odbiega od tego, co widzimy w innych krajach, jest brak dotychczas zgody na refundację ramucirumabu. Lek ten w połączeniu z chemioterapią paklitakselem korzystnie wpływa na przeżycie pacjentów, ale także istotnie opóźnia pogorszenie samopoczucia chorego poddawanego chemioterapii paliatywnej. Leczenie to stosuje się w drugiej linii leczenia, po wcześniejszym niepowodzeniu jednego rodzaju terapii. Bez wątpienia – wydanie pozytywnej decyzji o refundacji tego leku mogłoby istotnie wpłynąć na długość leczenia części naszych pacjentów. Czy stworzenie zespołów wielodyscyplinarnych w Polsce poprawiło sytuację chorych? Zespoły wielodyscyplinarne w ośrodkach onkologicznych istniały od wielu lat. Obecnie nadano im rygor obowiązkowości oraz opisano szeregiem paragrafów mówiących jak należy sprawozdawać ich pracę. Zespół wielodyscyplinarny ocenia wyniki badań kwalifikujących i stara się zaproponować optymalne dostępne leczenie. Ma to oczywiście rozliczne dobre strony, ale pociąga za sobą pewne konsekwencje. Pamiętajmy, że te same przepisy wprowadziły konieczność pilnego rozpoczynania leczenia. A to oznacza pewne ograniczenia także dla chorego. Przykładowo zespół widzi, że terapia, którą chciałby zaproponować jest niedostępna przez kilka kolejnych tygodni; z dowolnego powodu – być może administracyjnego, albo urlopu jedynego członka zespołu, który daną procedurę wykonuje, czy choćby awarii jakiegoś potrzebnego do tej procedury aparatu wymagającego dłuższego serwisu. W myśl obecnych przepisów powinno się rozważyć, czy proponować choremu oczekiwanie na takie „deficytowe” procedury. Ale większość chorych ma szansę realnie skorzystać, choćby z tego, iż w wielu ośrodkach wystąpiła konieczność zmiany praktyki i jeden specjalista (np. chirurg) musi prosić drugiego specjalistę (np. radiologa) o wspólną opinię, jak chorego leczyć. Podsumowując to pytanie, można też powiedzieć inaczej: same konsylia nic nie znaczą, dopóki nie wprowadzi się poziomów referencyjności usługodawców (szpitali), które wskażą gdzie i kto powinien określoną trudną procedurę przeprowadzić. A leczenie radykalne raka żołądka należy do modelowych trudnych procedur, których wykonywanie powinno być certyfikowane poprzez sprawdzenie doświadczenia i wypracowanych procedur postępowania. Jak uchronić się przed zachorowaniem? Profilaktyka pierwotna, nim zachorujemy, koncentruje się głównie na zdrowym odżywianiu, rezygnacji ze stosowania używek. Profilaktyka wtórna, czyli chronienia się przed nawrotem choroby – to możemy uzyskać lecząc się w ośrodkach referencyjnych i dbając o jak najwcześniejsze wykrywanie nowotworu. Czyli polega na niebagatelizowaniu objawów.L11g.
